СУЛҲУ ВАҲДАТ- ПОЙДЕВОРИ ҲАСТИИ МИЛЛАТ

.

Чист миллат? – Ваҳдати дунёи мост,

Дӯши мо, имрӯзи мо, фардои мост.

Ваҳдати миллат бақои миллат аст,

Устувор аз муддаои миллат аст.

                                  (Рустами Ваҳҳоб)

 

Таърих гувоҳ аст, ки 26 сол қабл, 27 июни соли 1997 фарзанди фарзонаи миллати тоҷик, Пешвои миллат, мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо ҳисси баланди ватанпарастӣ, бо меҳри ватандӯстию сулҳхоҳӣ, баъд аз нофаҳмиҳо ва даргириҳои таҳмилӣ дар натиҷаи музокироти сулҳ ба ин кашмакашиҳо хотима гузоштанд.

 

Дар рӯзҳои аввали соҳибистиқлол гардидани Тоҷикистон гурӯҳҳои алоҳидаи ҷомеаи кишвар таҳти таъсири андешаҳои тундгароёнаи тираву неруҳои бадхоҳи хориҷӣ қарор гирифта, Ватани азизамон ба гирдоби низоъҳои дохилӣ ва баъдан, мухолифати мусаллаҳона кашида шуд, ки дар натиҷа ҳатто хатари пароканда шудани миллати тоҷик ва аз байн рафтани давлати тозаистиқлоли тоҷикон ба вуҷуд омада буд.

 

Дар солҳои ҷанги шаҳрвандӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон (5 майи соли 1992 – 27 июни соли 1997) зиёда аз 100 ҳазор одамон қурбон шуда, тахминан 1 миллион гурезаҳо ва муҳоҷирони иҷборӣ зарари моддӣ дидаанд. Бар асари ҷанги шаҳрвандӣ солҳои 1992-1997 ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти саноатӣ се баробар ва маҳсулоти кишоварзӣ ду баробар коҳиш ёфта, зарари иқтисодии ин ҷанг дар Ҷумҳурии Тоҷикистон зиёда аз 10 миллиард доллари амрикоиро ташкил дод.

 

Ҷанги шаҳрвандӣ барои иқтисодиёти кишвари мо хисороти азимеро ба бор оварда, боиси ҳалокати даҳҳо ҳазор одам гардид. Халқи тоҷик тавонист, ки ба орзуи деринаи мардумамон яъне сулҳу субот дар Ватанамон ноил гардад ва бо азми қавӣ барои эъмори давлате сайу талош намояд, ки дар он эҳтироми ҳуқуқу озодиҳои инсон дар мадди аввал қарор дошта бошад.

 

Андешаи Ваҳдати миллӣ ҳамчун ҳадафи асосии сиёсати давлат ва шиори зиндагӣ барои мардум бесабаб набуд. Зеро бар асари нобасомониҳои солҳои охири асри гузашта байни мардуми куҳанбунёду бофарҳанги мо амали нангин ва хатарбори бадбиниву таҳдид ва душманҷӯиву сангаргирӣ доман паҳн намуд, ки оқибат боиси сар задани ҷанги шаҳрвандӣ гардид.

 

26 сол қабл яъне 27 июни соли 1997 – баъди 8 даври гуфтушунид (с. 1994-1997) «Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон» байни Ҳукумати ҷумҳурӣ ва мухолифин, дар ш. Москва, ба имзо расид. Ин санад ифодакунандаи хотимаёбии ҷанги шаҳрвандӣ ва оғози ҳаёти осоиштаи Тоҷикистонро инъикос намуд.

 

Ба имзо расидани «Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон» мамлакатро аз таҳдиди нестшавӣ ва мардумро аз парокандашавӣ нигоҳ дошт.

 

Албатта, вақте ки сухан дар бораи ваҳдат меравад, ба сари ҳар як фарди худогоҳ савол ба миён меояд, ки ваҳдат чист? Ваҳдат ин якдилӣ, иттиҳод, сулҳ, хушбахтӣ, ягонагӣ, сарфарозӣ, комёбӣ, таҳкимдиҳанда ва ташаккулдиҳандаи давлату давлатдорист.

 

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар яке аз баромадҳояшон чунин гуфтаанд: «Ҳар як фарди бедордили ҷомеа, ҳар як шаҳрванди бонангу номуси Тоҷикистон, ки барояш Ватан ва сарзамини аҷдодӣ қадру манзалат дорад, бояд сулҳу ваҳдатро чун гавҳараки чашм ҳифз карда, барои ободиву пешрафти кишвар ҷаҳду талош намояд».

 

Дар воқеъ сулҳи тоҷикон таҷассуми олии майлу иродаи қавии инсондӯстонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва хизмати таърихии ин сиёсатмадори барҷаста дар роҳи раҳоӣ бахшидани Тоҷикистон аз гирдоби ҷанги шаҳрвандӣ ва вартаи нестӣ мебошад.

 

Баракати расидан ба Ваҳдати комили миллӣ ҳамчун омилҳои созанда ба мардуми сарбаланди тоҷик имкон фароҳам овард, ки дар самти бунёди давлати демократию ҳуқуқбунёд ва тарҳрезиву татбиқи барномаву нақшаҳои муҳими иқтисодиву иҷтимоӣ бо мақсади расидан ба ҳадафҳои стратегии рушд ва дар маҷмӯъ бунёди як ҷомеаи ободу ором қадамҳои устувор гузорад.

 

Маҳз ба ҳамин хотир Ваҳдат - ҳамчун шоҳроҳи худогоҳиву худшиносӣ ва сабақи ибратомӯзи таърихӣ моро водор месозад, ки аз ҳарвақта бештар ба қадри Ватан, истиқлолият, озодӣ, арзишҳои волои фарҳангиву ахлоқии халқи худ бирасем ва ҳамчун рисолати инсонию шаҳрвандии худ бо заҳмати созанда ин пояи давлатдории миллиамонро боз ҳам таҳким бахшем.

 

Худро масъул донем, то ки андешаи сулҳу ваҳдатро ҳамчун рукни боэътимоди истиқлолият ба яке аз ғояҳои давлатдории миллӣ табдил диҳем ва онро миёни наврасону ҷавонон ҳамчун шарти асосии бақои амнияти ҷомеа ва пойдории давлат васеъ тарғиб кунем.

 

Чунки сулҳу оромӣ, суботи сиёсӣ ва ваҳдату ҳамдигарфаҳмӣ ба мардуми Тоҷикистон бар ивази ҷони ҳазорон нафар ҷавонмардони содиқу ватандӯст муяссар гардидааст.

 

Ваҳдати миллӣ ҳамчун омили муттаҳидсозандаи миллати тоҷик имкон фароҳам овард, ки бо истифодаи арзишҳои аз ҷониби ҷомеаи ҷаҳонӣ пазируфташуда дар кишварамон таҳкурсии ташаккули ҷомеаи шаҳрвандӣ гузошта шуда, барои беҳтар гардидани сатҳу сифати зиндагии мардум, ободии Ватан ва ояндаи давлати соҳибистиқлоламон заминаи мусоид муҳайё гардад.

 

Сулҳу ваҳдат чун омили сарнавиштсоз, пойдевори ҳастии миллат ва арзишҳои муқаддаси миллӣ ҷовидона боқӣ хоҳад монд ва миллати тамаддунсози тоҷик фарҳанги сулҳҷӯиву сулҳофариро ба наслҳои оянда ҳамчун сарфарозӣ ба мерос хоҳад гузошт.

 

Ваҳдати миллӣ дастоварди бузургтарин ва воқеан, таърихии тоҷикон мебошад, ки он маҳз дар натиҷаи ҳамбастагии мардуми кишвар ва азму талоши фарзандони содиқи халқамон муяссар гардидааст. Имрӯз мо ба шарофати пойдории сулҳу субот давлат ва ҷомеаи нави шаҳрвандӣ бунёд карда истодаем, ки дар чунин низом муносибатҳои ҷамъиятиву сиёсӣ, шуур ва қобилияти фикрронии инсон аҳамияти куллан нав пайдо менамоянд. Дар шароити имрӯзаи кишвар бояд ба моҳияти арзишҳо ва ѓояҳои демократии нав, тарзи зиндагӣ ва талаботи ҷомеаи адолатпарвар, ки мо бунёди онро марому мақсади хеш қарор додаем, ҷавобгӯ бошем. Ҳар як шаҳрванд ва ҳар инсон бояд муносибати худро ба ташаккули ҷомеаи пешрафта чун мавқеи шаҳрвандӣ ва қарзи фарзандии худ донад.

 

Тоҷикон ҳамеша иттиҳоду ягонагии аҳли ҷомеа ва фалсафаи таҳаммулгароиро тарѓибу ташвиқ намуда, бо намояндагони дигар миллатҳо, дину оин ва фарҳангҳо муносибати некбинона доштанд.

 

Ин маънӣ ҳанӯз се ҳазор сол пеш дар китоби муқаддаси ниёгони мо «Авасто» ба таври зайл омадааст: «Мо сулҳу саломатиро меситонем, ки ҷангу ситезаро дарҳам бикашад. Бишавад, ки мо бо ҳамаи ростону дурустон, ки дар саросари кишварҳо ҳастанд, ҳамкору анбоз бошем ва ба якдигар муҳаббату ёрӣ намоем».

 

Намояндаи барҷастаи фарҳанги миллии мо Ҷалолиддин Балхӣ, ки яке аз поягузорони мактаби фалсафаи ваҳдати умуминсонӣ мебошад, худро на тарсову яҳуд, на габру мусулмон, на шарқиву ѓарбӣ, балки як инсони ҳамаро фарогир ҳисобидааст, ки ин баландтарин ифодаи башардӯстӣ, омили рафъсозандаи низоъҳои минтақавӣ, қавмӣ ва фарҳангиву динӣ мебошад. Афкори Мавлонои Балхӣ, ки бештар ҳамдилиро аз ҳамзабони беҳтар медонад, собит месозад, ки ҷавҳари миллати тоҷик аз азал бо таҳаммулгароӣ сиришта шудааст ва тоҷикон бо қавму миллатҳои дигар ҳамеша дар фазои сулҳу субот ва ҳамраъйиву дӯстӣ зиндагӣ доштаанд.

 

Танҳо баъди ҷанги шаҳрвандӣ, вақте ки мардуми заҳматкашидаи тоҷик ба сулҳу субот ноил гардиданд, бори дигар ба ашъори пурмуҳтавоӣ Мирзо Турсунзода рӯй оварданд. Акнун барои ҳамагон маълум шуд, ки чаро замоне устод «Суруди сулҳ»-ро бо хуни дил ва тапиданҳои беороми дил навишта будааст. Ба даст овардани ин неъмати бебаҳо, дар ҳақиқат басо душвору сангин аст. Мисраъҳои зерин шоҳкорианд дар мавзуи сулҳ, ки дар ҳама давру замон моҳияти худро гум намекунанд:

 

Менависам ман суруди сулҳро бо хуни дил,

Бо тапиданҳои беорому рӯзафзуни дил.

 

Яке аз асарҳои пурарзиши М.Турсунзода достони «Ҷони ширин» мебошад, ки дар бо баробари инъикоси бисёр масъалаҳои муҳимми замон, ба монанди дӯстию ҳамоҳангии халқҳо, мавқеи зан ва мароми ӯ дар ҷомеа, инчунин тараннуми сулҳ низ бо сабку услуби хосе таҳрезӣ шудаанд. Шоир ҳадафи сафарҳояшро ҳамчун вазифаҳои муҳими шаҳрвандӣ аз тарѓибу ташвиқи сулҳу дӯстӣ ва баробарию бародарӣ мешуморад. Мунодии сулҳ аз ин вазифаи пурифтихори хеш болида шудааст.

 

Мо сафар дорем бо амри Ватан,

Бо супоришҳои халқи хештан.

Дӯстиро ҷустуҷӯ дорем мо,

Аз амонӣ гуфтугӯ дорем мо.

 

Устод М. Турсунзода дар асари мазкур бо ҳисси баланди вафодорӣ ва садоқат нисбат ба оила моҳияти асосии ин ду калимаи муқаддаси «сулҳ» ва «дӯстӣ» - ро бо содагиву равонӣ чунин шарҳ додааст:

 

Ҷони ширин, бин, чӣ сон сулҳ аст зӯр,

Бин, чӣ сон шуд дӯстӣ моро зарур.

 

Мирзо Турсунзода дар вақти сафарҳояш ба мамолики гуногуни кишварҳои Осиё ва Африқо, ҳангоме ки паёми сулҳро дар фазои минтақаҳо танинандоз мегардонид, ба хубӣ дарк намуда буд, ки мафҳуми сулҳ, яъне, идомаи зиндагӣ, ояндаи дурахшон ва абадият аст. Барои ҳамагон маълум буд, ки ҷанг танҳо барои ашхоси алоҳидаи манфиатҷӯву адолатпеша лозим аст ва қувваи аксарият ҷонибдори сулҳу дӯстист. Дар ҷое устод аксуламали оммаро нисбат ба ин ду мафҳум чунин тасвир намудааст:

 

Сулҳ гӯӣ, мисли гул хандон шаванд,

Ҷанг гӯӣ, аз ғазаб тӯфон шаванд.

Шеъри Турсунзода рози ваҳдат аст,

Ҳам суруди сулҳ бар ҳар миллат аст.

 

Оре, сулҳ мафҳумест бузургу муқаддас, ифодакунандаи амният, осоиштагию озодӣ, истиқлолият ва нишони ободию зиндагии ороми давлату миллат. Сулҳ таҷассумгари шодиву нишот, ҳамдигарфаҳмӣ, озодихоҳиву ватандӯстист. Тавре шоири сулҳҷӯ Турсунзода гуфтааст:

 

Сулҳ дар ҳаёти имрӯзаи мардуми тоҷик ва фарҳангдӯст бо каломи «Ваҳдат» пайванд гардида, мафҳуми бештареро фарогир шуд. Акнун дар ҷумҳурии офтобрӯямон Тоҷикистон рӯзи 27-июн ҳамчун рӯзи Ваҳдати миллӣ ҷашн гирифта мешавад. Мардуми мо ин рӯзро чун рӯзи баҳамоӣ, ҳамгироӣ, сулҳу оштӣ ва ваҳдату ҳамфикрӣ ҷашн мегиранд.

 

Сулҳу ваҳдат ифтихори миллати соҳибдилам,

Васфи онҳоро намояд решаи ҷону дилам.

Дар миёни қавмҳо пайвастагӣ моро аз он,

Дарҷ бинмояд ситоиш, мардуми барнодилам.

 

Бо шукргузорӣ аз сулҳу оромӣ, суботи комили сиёсӣ ва рушду тараққиёти устуворе, ки имрӯз дар Ватани аҷдодиамон бо шарофати ин ҷашни бузург ва ифодагари ҳамдигарфаҳмиву сарҷамъӣ - Рӯзи Ваҳдати миллӣ ба даст омадааст, ҳамаи мардуми шарифи Тоҷикистонро табрику таҳният гуфта, ба хонадони ҳар як сокини кишвар осоишу оромӣ, хушбахтиву сарбаландӣ ва саодати доимии рӯзгорро орзу менамоем.

 

Таманно мекунем, ки ҳамеша Тоҷикистон ваҳдатистони ҷаҳон бошаду дар фазои сулҳу субот раҳнамои мо ба уфуқҳои тозаи пешрафт гардад.

 

Поянда бод Ваҳдати миллӣ!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Чоп намудан E-mail

Ба муносибати 78 – солагии Рӯзи Ғалаба дар Ҷанги Бузурги Ватанӣ

.

Дар таърихи мавҷудияти худ инсоният ҳодисаву воқеа ва рӯйдодҳои дорои аҳамияти гуногунро аз сар гузаронидааст, ки ин санаҳо ва воқеаҳо дар саҳифаҳои зиндагиномаи ӯ бо ҳар сабку услубе дарҷ гардирдаанд. Баъзеи ин санаҳо рӯйдодҳои неку хушҳолкунанда, вале бархеи дигар мутаассифона воқеаҳои сангину нафратоваре ҳастанд, ки барои ҳар як миллат ва давлати соҳибистиқлол ё мояи ифтихор аст ва ё мояи шармсорӣ.

 

Вақте ба умқи ҳодисаву воқеаҳои таърих назар мекунему дар бораи ҳар як ҳодисаи дар солҳои гуногун баамаломада аз сарчашмаҳои мухталиф маълумоти муътамадро ҷӯё мешавем, дар баробари дигар ҳаводиси сангину нангини таърихӣ, пеш аз ҳама маълумоти солҳои Ҷанги Бузурги Ватанӣ (1941-1945) рӯи дастамон қарор мегирад. Ин ҳодиса бо гузашти ҳар сол гарчанде дар хотираҳо боқӣ мемонад, вале аҳамият ва мақоми худро боз ҳам бештар намудаву тақвият медиҳад.

 

Ин ҷанг, ки аз ҷониби фашистони гитлерӣ аҳдшиканона дар сарзамини собиқ Иттиҳоди Шӯравӣ амалӣ карда шуд, барои бозмондагонаш ҳамчун ҳодисаи шармовар қарор гирифт. Дар ин ҷанг, ки басо хунину мудҳиш буд, қувваи некӣ бар бадӣ пирӯз шуда, душмани ғаддор ба шикасти нангинаш рӯ ба рӯ гардид. Пирӯзӣ насиби қавму миллатҳои Иттиҳоди Шӯравӣ гардид ва ин ғалаба барои насли имрӯзу ояндаи мо боиси ифтихору сарбаландӣ аст.

 

Ғалаба бар фашизми гитлерӣ 9 майи соли 1945 насиб шуд ва ин санаи муҳиму тақдирсоз дар аксари ҷумҳуриҳои собиқи шӯравӣ, аз ҷумла Тоҷикистон, Русия, Украина, Белорусия, Озарбойҷон, Арманистон, Қазоқистон, Қирғизистон, Ӯзбекистон, Молдовия, Туркманистон, Гурҷистон ва дигар кишварҳои собиқ Иттиҳоди Шӯравӣ (ИҶШС) ҷашн гирифта мешавад.

 

Тибқи иттилои манбаъҳо башарият аз замони пайдоиши олам ин гуна ҷанги хонумонсӯз ва фоҷиаи мудҳишро аз сар нагузаронидааст.  Он мувофиқи маълумоти расмӣ гарчанде 5 сол идома карда бошад ҳам, вале аслан мушкилоти он аз соли 1939 шурӯъ шуда, то соли 1945 идома ёфтааст. Ҷанги Бузурги Ватанӣ аз рӯи миқёсу андоза даҳшатноктарин ҷанг дар таърихи башарият буда, дар он беш аз 72 давлати хурду бузурги олам ширкат варзида, доманаи амалиёти ҳарбӣ ба ҳудуди 40 давлати ҷаҳон вусъат ёфтааст. Шумораи нафарони сафарбаршуда зиёда аз 110 миллионро ташкил медод. Дар натиҷаи ин ҷанг кишварҳои зиёде хароб гаштанд ва бештар аз 50 миллион нафар қурбон ва садҳо миллион нафар аҳолии мамлакатҳое, ки ба гирдоби ҷанг кашида шуда буданд, ҷароҳатҳои гуногуни сангин бардошта, ба азоби тоқатфарсо гирифтор гаштанд.  

 

Албатта, пирӯзӣ дар Ҷанги Бузурги Ватанӣ агар аз як сӯ муттаҳидӣ ва дӯстии қавму миллатҳои собиқ Иттиҳоди Шӯравиро инъикос намояд, аз ҷониби дигар иродаи қавию ҷавонмардии мардони ҳақиқии набард ба ҳисоб меравад, ки дар ин миён аз ҳама бештар миллати тоҷику ҳар як шаҳрванди Тоҷикистони Шӯравӣ саҳми беназир дорад. Дар солҳои бисёр ҳам вазнини Ҷанги Бузурги Ватанӣ мардуми ақибгоҳ, аз ҷумла аҳли заҳмати Тоҷикистон бо талошу корнамоиҳои худ дар таъмини Ғалаба саҳми муносиб гузоштанд. Он солҳо дар корхонаҳои саноатӣ, хусусан камбинати абрешими Ленинобод, фабрикаи бофандагии «Красний ткач» ва дигар корхонаву коргоҳҳои хурду бузург ҳама аз рӯи шиори «Ҳама чиз барои фронт, ҳама чиз барои Ғалаба» фаъолият мебурданд. Ҳар сокини ватандӯст мехост дору надори худро барои пуштибонии артиши Шӯравӣ ва аскарон сарф кунад.

 

Тавре баён намудем, дар ин ҷанг саҳми Тоҷикистон дар баробари дигар кишварҳои собиқ шӯравӣ дар заминаи сафарбар намудани шаҳрвандонаш хеле назаррас мебошад. Дар солҳои ҷанг аз ҷумҳурии мо зиёда аз 260 ҳазор ҷавонону мардони шоистаи корзор ширқат карданд, ки аз ин шумора 92 ҳазор нафар қаҳрамонона ҳалок гаштаанд. Мардуми шарафманди тоҷик дар ин марҳилаи таърихӣ сарбаландона ба дифои марзу бум ва шарафу номуси худ сар баланд намуда, ҷоннисориҳои зиёд намудаанд. Вобаста ба вазъияти ҳарбӣ - сиёсӣ ва талаботи ҷанг бо супориши Комиссариати Халқии Мудофиаи Иттиҳоди Шӯравӣ аз 27 ноябри соли 1941 дар қаламрави Тоҷикистон барои ташкили қисм ва қӯшунҳои ҳарбии миллӣ иҷозат дода шуда буд. Ба сафи ин қисмҳо беҳтарин фарзандони Ватан интихоб ва дохил карда шуданд.

 

Ҳамин тариқ, дар давоми моҳи декабри соли 1941 ва марти соли 1942 дивизияи 104-уми қалавури тирандоз ва 88-уму 99-уми бригадаҳои тирандоз ташкил ёфт. Баталёни инжинерии дар аэродроми Ленинобод ташкилёфта низ, дар майдонҳои ҷангӣ корнамоиҳои зиёд нишон дода, то ба пойтахти Германияи фашистӣ шаҳри Берлин рафта расидааст. Корномаи ватандӯсти тоҷик Саидқул Турдиев намунаи ибрати наслҳо буда, дар таърихи халқу миллат ҷовидона сабти заррин шудааст. Дар оғози ҷанг ӯ мартабаи баланди замонаш депутати Совети Олӣ, ҷонишини Комиссариати комитети замин буда, аз шахсони баландмартаба яке аз аввалинҳо шуда хоҳиши ихтиёран ба фронт рафтанро кардааст. Саидқул Турдиев дар мубориза бо фашизм корнамоиҳои зиёд нишон дода, соли 1944 ҳангоми убури дарёи Днепр қаҳрамонона ҳалок мегардад. Баъди маргаш ӯ ба унвони олии «Қаҳрамони Иттифоқи Советӣ» мушарраф гардонида шудааст. Ба нишони қадрдонии далерию қаҳрамонӣ 54 нафар ҳамватанони мо бо унвони олии ифтихории Ватан - Қаҳрамони Иттифоқи Шӯравӣ, 21 нафар бо ҳар се дараҷаи ордени «Шараф» ва зиёда аз 60 ҳазор нафар бо ордену медалҳо сарфароз шудаанд.

 

Солҳои Ҷанги Бузурги Ватанӣ шумораи умумии фиристодагони Тоҷикистон қариб 300 ҳазор нафарро ташкил медод. Аз ин ҳисоб 49973 нафари онҳо ба баталёнҳои коргарӣ сафарбар гардида, дар муҳорибаҳои шадид ҷасорату шуҷоати беҳамто нишон додаанд. Дар байни онҳо - Қаҳрамонони Иттифоқи Шӯравӣ Неъмат Қаробоев, Ҳодӣ Кенҷаев, Тӯйчӣ Эрҷигитов, Сафар Амиршоев, Ҳайдар Қосимов, Исмоил Ҳамзаалиев, Эргаш Шарипов ва чандин ҷанговарони тоҷикистониро номбар кардан мумкин аст, ки баҳри дифои Ватан дар муҳорибаҳои Ҷанги Бузурги Ватанӣ қаҳрамонӣ намудаанд. Меҳнаткашони Тоҷикистон баробари мустаҳкам кардани ақибгоҳ, инчунин ба қисмҳои ҳарбӣ содиқона ёрӣ мерасонданд. Ба шароитҳои ниҳоят вазнини корӣ нигоҳ накарда, меҳнаткашон тамоми қувваи худро ба он равона намуда буданд, ки қатор-қатор вагонҳои пурбор шабу рӯз аз Тоҷикистон ба сӯи фронт дар ҳаракат бошанд. Либосҳои гарму пойафзоли чармин, ғаллаю озӯқаворӣ, маҳсулоти ширию гӯштӣ, меваю сабзавот, абрешим, металҳои рангаву нодир, маъдан, таҷҳизотҳои гуногуни таъиноти ҳарбидошта ва дигар маводу ашёҳои зарурӣ барои таъминоти Артиши Шӯравӣ фиристонда мешуданд.  

 

Дар давраи ҷанг халқи тоҷик барои фронт 151 вагон, 532500 адад либоси гарм, 123800 килограм пашм, бештар аз 25000 метр газвор ва дигар лавозимот фиристониданд. Ба захираи мудофиавии Ватан 30 миллиону 500 ҳазор сӯм пули нақд ва 40750 пуд ғалладона ҷамъоварӣ карда супурданд. Барои сохтмони танки «Колхозчии Тоҷикистон» зиёда аз 84 миллион сӯм ва барои сохтмони эскадрилияи «Тоҷикистони Советӣ» 35,2 миллион сӯм ҷамъоварӣ намудаанд.

 

9 май тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи рӯзҳои ид», ҳамчун Рӯзи Ғалабaи халқҳо дар Ҷанги Бузурги Ватанӣ (1941—1945) эълон гардида, дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба иди расмии давлатӣ табдил ёфтааст ва ҳар сол ҷашн гирифта мешавад. Ба муносибати Рӯзи Ғалаба дар шаҳру вилояту ноҳияҳои Тоҷикистон якчанд кӯчаҳову майдонҳо ва як боғи сарсабзу бошукуҳе бо номи “Боғи Ғалаба” дар Душанбе номгузорӣ шудааст. Дар ҳар яке аз ин маконҳо пора аз хотира ва ёдгориҳои он даврон нигоҳдорӣ мешавад, ки барои рамзи ҷовидонагӣ дар Боғи Ғалаба оташи абадзинда ҳамеша фурӯзон аст. Дар арафаи иди ғалаба ҳамасола дар саросари мамлакат вохӯрӣ ва аёдати собиқадорону итирокчиёни Ҷанги Бузурги Ватанӣ зери унвони «Поси хотир» баргузор мегардад, ки барои бедор намудани ҳисси ватандустӣ аз аҳамият холӣ набуда, дар рӯҳияи диловариву шуҷоатмандӣ ва сарсупардагӣ тарбия ёфтани ҷавонон нақши босазое мегузорад.

 

Ҷанг дар ҳар давру замон ҳамеша харобӣ ба бор овардааст, ки ба насли инсон ҷуз талафоту хисорот ва нобудӣ дигар нафъе нарасонидааст. Аз ин рӯ, ҳар як фарди солимақлро лозим аст, то аз ин саҳифаҳои шуми таърихи инсоният сабақ гирифта, дигар дар ҳеҷ шароите роҳи ҷангро барои ҳалли мушкил пеш набояд гирад. Ҳамин аст, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои муаззами миллат дар суханрониҳои худ пайваста ба сулҳу оромӣ ва ватандӯстиву ободкорӣ талқин менамоянд, ва аз ҷанг ҳазар гуфта, ба ҳар сокини бошарафи миллати хушбахти тоҷик, ки марҳилаҳои зиёди сангини таърихиро пушти сар намудааст, таъкид менамояд. Пас ҳамаи моро лозим аст то ба қадри ин марзу бум ва ин хоку об расида, барои ҳифзу нигаҳдории якпорчагии он ҳамеша дар ҳоли омодабош устувор бошем ва чун аҷдодони пирӯзманди худ мояи ваҳму тарси аҷнабиёни ғосибгар бимонем.

 

Иди Ғалаба муборак ҳамватанони азиз!

 

Маркази матбуоти Агентӣ.

 

Чоп намудан E-mail

МАРҲАБО, НАВРӮЗИ АҶАМ!

.

 Имрӯзҳо аз гӯшаву канори мамлакати мо накҳату оҳанги Наврӯзи оламафрӯз мерасад, ки ин ҳама замзамаи ҳаёти осоишта нишонаи соҳибистиқлолӣ ва ифтихор аз ватандорист.

 

 Бояд бо ифтихор бигуем, ки Наврӯз қадимтарин дар ҷаҳон ҷашни Соли нав буда, он умри ҳазорсолаҳои беохирро дар бар мегирад. Бузургони илмҳои дақиқ ва гуманитарӣ ба монанди Абдурайҳон Берунӣ, Умари Хайём, Фирдавсӣ ва дигарон дар ин ҷода асарҳои безаволи худро иншо карданд, ки то имрӯз эътибори худро дар шинохти Наврӯз гум накардааст.

 

 Бояд иброз намоем, ки Наврӯз ҷашни ҳамагонӣ буда, аз диди ситорашиносони олам баробарии шабу рӯз, бедоршавии табиат ба Наврӯзи мо ҳусни дигар мебахшад.

Маълумоти бештар

Чоп намудан E-mail

Артиши миллӣ-сипари боэътимоди давлат

.

 Мутобиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон  “Дар бораи рӯзҳои ид”    23-юми феврал ҳамчун рӯзи таъсисёбии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф гардида, ба иди расмӣ-давлатӣ табдил ёфтааст ва ҳар сол ҷашн гирифта мешавад.

 

 Лозим ба тазаккур аст, ки мардуми сарбаланду фарҳангофари мо имсол 30-солагии таъсиси Артиши миллиро, ки яке аз рукни муҳимтарини давлат ва сипари боэътимоди Ватан мебошад, ҷашн мегиранд.

 

 Артиш ё худ Қувваҳои Мусаллаҳ дар ҳар давру замон барои ҳар як кишвари соҳибистиқлол пояи матин, кафили бехатарӣ ва таъминкунандаи ҳаёти осоиштаи мардум ба ҳисоб меравад.

 

 

  Артиши миллӣ ва неруҳои Қувваҳои муссалаҳи кишвар зодаи даврони истиқлолият буда, баъди якуним соли ба даст овардани истиқлолияти давлатӣ, дар марҳилаи ниҳоят вазнин ва ҳассоси таърихӣ, яъне дар шароите таъсис дода шуданд, ки мавҷудияти давлати тоҷикон ва бақои истиқлолияти он таҳти хатари нобудӣ қарор дошт.

 

 Бори нахуст, дар марҳилаҳои аввали истиқлолияти комили сиёсии кишварамон бо ташаббуси Пешвои муаззами миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон силсилафармонҳо доир ба таъсиси неруҳои қувваҳои мусаллаҳи кишвар ба тасвиб расонида шудаанд, ки онҳо дар таъмини амнияти кишвар ва ҳифзи арзишҳои Истиқлолияти давлатӣ саҳми муаассир гузоштанд.

 

 Чунончӣ бо фармонҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 24 декабри соли 1991 «Дар бораи ташкил намудани Горди миллӣ», аз 4 январи соли 1992 «Дар бораи ташкил намудани Кумитаи мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон», аз 10 июни соли 1992 «Дар бораи таъсиси Горди халқӣ» ва аз 17 сентябри соли 1992 «Дар бораи таъсиси Вазорати мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон» вазорату идораҳои махсусгардонидашудаи ҳарбӣ таъсис дода шуданд, ки онҳо дар ҳифзи марзу буми кишвар то кунун хидмат намуда истодаанд.

 

 Қайд кардан ба маврид аст, ки аз таъсисёбии Артиши миллӣ муддати зиёд сипари нашуда ба души он якҷо бо дигар мақомоту сохторҳои ҳифзи ҳуқуқ иҷрои вазифаи басо бузург ва масъулияти ниҳоят муҳим, яъне таъмин намудани субот ва амнияти кишвар вогузошта шуд, ки тақдири миллат ва дастовардҳои истиқлолият аз ҳалли онҳо вобаста буд.

 

 Сарфармондеҳи Олии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, генерали артиш, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иброз доштанд, ки «Ҳарчанд ки артиши миллии мо пас аз соҳибистиқлолии давлати ҷавонамон дар вазъияти ниҳоят мушкили иқтисодиву иҷтимоӣ таъсис дода шуд, вале дар натиҷаи андешидани ҳамаи тадбирҳои зарурӣ аз ҷониби роҳбарияти давлату Ҳукумати кишвар ҷузъу томҳои он дар як муддати начандон тулонӣ барои ҳифзи марзу буми аҷдодӣ ва дастовардҳои истиқлолияти мамлакатамон омода гардиданд».

 

 Бахшида ба таҷлили 28-солагии рӯзи таъсисёбии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон Пешвои муаззами миллат, муҳтарам Эмомали Раҳмон, Қувваҳои Мусаллаҳи мамлакатро шоҳсутуни давлати соҳибистиқлоли Тоҷикистон номида иброз намуданд, ки «...бо қаноатмандиву сипос хотирнишон месозам, ки ҳайати шахсии Қувваҳои Мусаллаҳ ва кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар ҳимояи истиқлолу озодии Ватан ва дастовардҳои таърихии он – сулҳу оромӣ, суботи сиёсӣ ва ваҳдати миллӣ, бунёди давлати демократӣ ва ҳуқуқбунёду дунявии Тоҷикистон, ҳифзи марзу буми сарзамини аҷдодӣ, таъмини амнияти давлат ва осоиши ҷомеа саҳми басо арзишманд доранд».

 

 Бо мураккабу печида гардидани вазъи кунунии ҷомеаи ҷаҳонӣ, қабл аз ҳама, терроризму ифротгароӣ, низоъҳои диниву мазҳабӣ, қочоқи маводи мухаддир, силоҳ, киберҷиноятҳо ва дигар ҷиноятҳои муташаккили фаромиллӣ, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои муаззами миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон борҳо иброз намуданд, ки «...мо бояд ҷиҳати ба талаботи рӯз мутобиқ гардонидани сатҳи омодабошии ҷангии Қувваҳои Мусаллаҳ ҳамаи тадбирҳои заруриро амалӣ карда, бо истифода аз тамоми захираву имкониятҳо иқтидори мудофиавии мамлакатро тақвият бахшем».

 

 Тоҷикистон дар муносибатҳои байнидавлатӣ бо кишварҳои ҳаммарз ва минтақа сиёсати дӯстӣ, некӯҳамсоягӣ ва мудохила накардан ба корҳои дохилии якдигарро пеша карда, ҳадафи эҷоди навори эътимоду амниятро дар тӯли марзи кишвар пайгирӣ мекунад.

 

Ин сиёсат дар ҳалли масъалаҳои баҳснок, аз ҷумла масоили сарҳадӣ ва ҳалли осоиштаи онҳо ба воситаи музокироту гуфтушунидҳо, ҳусни тафоҳуми ҷонибҳои дахлдор ва эътирофи усули баробарӣ ва тақсимнопазирии амният дар минтақа такя мекунад.

 

 Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷонибдори он аст, ки низоми нави ташаккулёбандаи ҷаҳонӣ аз ҷангу низоъҳо, хушунату зӯроварӣ ва таассубу бадбинии миллӣ, диниву тамаддунӣ комилан озод бошад ва ба ҳамкориву шарокати баробар ва мутақобилан судманди ҳамаи кишварҳои ҷаҳон асос ёбад.

 

 Имруз бо ифтихор гуфта метавонем, ки артиши миллиамон ба талаботи муосири замон ҷавобгӯ буда, он натанҳо дар дохили мамлакат, балки берун аз он низ нуфузу мавқеи хосаро касб намудааст.

 

 Бо боварии комил метавон гуфт, ки ҳайати шахсии сохторҳои низомии мамлакат ва мақомоти ҳифзи ҳуқуқ барои муҳофизати ҳар як ваҷаб хоки муқаддаси ин сарзамин, арзишҳои милливу давлатӣ, музаффариятҳои даврони соҳибистиқлолӣ, ки он ҳама таҳти роҳнамоии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Сарфармондеҳи Олии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон, генерали артиш, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва мардуми бошарафи Тоҷикистон ба даст омадааст, омода буда, савганди садоқатмандӣ ба халқу Ватан ва сарвари ғамхори худро ҳамеша ҳифз менамоянд.

 

 Маркази матбуоти Агентӣ

Чоп намудан E-mail

Мақолаҳои бештар...


Ҷустуҷӯ
X

Ҷустуҷу дар сомона!